بومی سازی گنو لینوکس

این مقاله در هفته نامه عصر ارتباط با عنوان بنویسیم لینوکس و بخوانیم ایرانی منتشر شد این خبر توسط کاربران ویرایش و عنوان مقاله هم به بومی سازی گنو لینوکس تغییر پیدا کرد.
سرویس متن‌باز- تولید نرم‌افزار ایرانی بر اساس سیستم‌عامل گنو/لینوکس و به کمک ابزارهای آزاد، در حال توسعه است. این گزارش به بررسی و معرفی فعالیت‌های مختلف تولید نرم‌افزار آزاد/متن‌باز و سیستم‌عامل گنو/لینوکس می‌پردازد.

فهرست و خلاصه
- توزیع گنو/لینوکس پارسیکس
2-توزیع گنو/لینوکس پارس لینوکس
3-توزیع گنو/لینوکس شریف
4-توزیع گنو /لینوکس کارآمد
5-توزیع گنو /لینوکس اوبونتو فارسی
5-گروه افزار کارآمد Karamad GroupWare
6-نرم افزار flashqard جعبه لایتنر پیشرفته
7-نرم‌افزار حسابداری Amir
8-نرم‌افزار قرآنی Anvar
9-نرم‌افزار قرآنی ذکر
10-دیکشنریMDic
11-دیکشنری Sib
12- ابزار کار با پایگاه‌دادهٔ دیکشنری‌ها PyGlossary
13-نرم‌افزارYouki
14-نرم‌افزار Choqok
15-نرم‌افزار وبلاگ‌نویسی Bilbo
16-تقویم جلالی برای گنوم
17-برنامهٔ تقویم StarCalendar
18-نرم‌افزار Persism
19-سیارهٔ گنو/لینوکس ایرانیان
20-پروژه OSP.ir

آینده‌ای روشن برای داخلی‌ها

توزیع گنو/لینوکس پارسیکس:

یکی از مهمترین فعالیت‌های صورت گرفته در حوزه گنو/لینوکس، توزیع Parsix است که یکی از بهترین توزیع‌های فارسی‌زبان گنو/لینوکس به شمار می رود این توزیع توسط آلن باغومیان ساخته شده است و توسعه داده می‌شود. این توزیع مخصوص میزکار و مبتنی بر دبیان بوده با در نظر گرفتن نیازهای یک کاربر ایرانی، دگرگون شده است. به همین دلیل، استفاده از این توزیع می‌تواند جذاب و لذت‌بخش باشد. در مجموع استفاده از یک توزیع کاملاً فارسی برای گنو/لینوکس که به صورت متن‌باز ارائه می‌شود برای افزایش گرایش کاربران به استفاده از این سیستم‌عامل جدید و رایگان مثمر ثمر خواهد بود. این توزیع از طریق سایت Parsix.org و فروشگاه‌های اینترنتی Sito.ir و LinuxShop.ir و LinuxMarket.ir , parsixshop.com در دسترس است.

توزیع گنو/لینوکس پارس لینوکس:

سیستم عامل پارس لینوکس بر پایه سیستم عامل Slax است که دارای نرم افزار های کاربردی مورد نیاز یک کاربر معمولی و حتی پیشرفته ی خانگی است.برای اطلاعات بیشتر و دانلود رایگان می توانید به سایت اصلی parslinux.com مراجعه بفرمایید و یا از یکی فروشگاه های اینترنتی Sito.ir و LinuxShop.ir و LinuxMarket.ir آن را سفارش بدهید.

توزیع گنو/لینوکس شریف :

لینوکس شریف سیستم عاملی ایرانی است که مطابق با نیازهای زبان فارسی و شرایط محلی ایران ساخته شده است. لینوکس شریف در دو ویرایش رومیزی و کارگزار ارائه می‌شود

توزیع گنو /لینوکس کارآمد:
لینوکس کارآمد نسخه نصبی براساس توزیع مشهور اپن سوزه توسعه یافته است. نسخه ۵.۱ نیز مانند نسخه ۵.۰ برپایه اپن سوزه ۱۰.۳ ساخته شده است.تغییرات اعمال شده در این نسخه نسبت به نسخه ۵.۰ بیشتر شامل به روزرسانی اکثر بسته ها و رفع تعدادی از ایرادات گزارش شده و بهینه سازی های درخواست شده از سوی کاربران عزیر کارآمد می باشد. در این نسخه هیچ یک از themeهای گرافیکی تغییر پیدا نکرده است. برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد این نسخه فایل مورد نظر را دانلود کنید. اطلاعات کارآمد ۵.۱ جهت دریافت نسخه نصبی آن می توانید اینجا را کلیک کنید.اگر مشکلی و یا سوالی در مورد به انجمن کارآمد مراجعه به فرمایید.

توزیع گنولینوکس اوبونتو فارسی
این توزیع به تازگی توسط آقای مجتبی عابدی کار شده که در این نسخه ابتدا هدف برنامه های نصب شده بیشتر می باشد در نسخه های آینده حتما بر روی سفارش سازی اوبونتو کار خواهد شد برای دریافت اینجا را کلیک کنید

گروه افزار کارامد Karamad GroupWare

یک گروه افزار متن باز است که امکانات و قابلیت های بسیاری را در اختیار یک سازمان یا شبکه قرارمی دهد این نرم افزار مبتنی بر وب می باشد و براساس نرم‌افزار قدرتمند eGroupware ایجاد شده است. لذا کاربران آن می توانند از طریق سکوی های کاری مختلف و در زمان ها و مکانهای دلخواه به داده های خود دسترسی داشته باشند.برای دریافت برنامه می توانید به سایت egroupware مراجعه بفرمایید

نرم افزار flashqard جعبه لایتنر پیشرفته

برنامه ای آموزشی برای بهبود و تسریع فرآیند یادگیری است که توسط یک ایرانی توانمند با نام شهاب شیرازی با زبان ++c و کتابخانه های Qt نوشته شده است. این برنامه که براساس سیستم آموزشی جعبه لایتنر نوشته شده , در یادگیری نه تنها زبان انگلیسی بلکه هرچیزی که قابل یادگیری باشد به شما کمک می کند. به جرات می توان این برنامه را قوی ترین برنامه در این زمینه در دنیای لینوکس و متن باز به حساب آورد.برای دریافت این نرم‌افزار می‌توانید به سایت http://flashqard.sourceforge.net/ مراجعه کنید.

نرم‌افزار حسابداری Amir:

نگارش 0.5 یکی از کاربردی‌ترین نرم‌افزارهای حوزه حسابداری تحت گنو/لینوکس است. این برنامه که توسط حمید معتمدی به زبان فارسی نگارش شده، می تواند تمام انتظارهای کاربر را از یک برنامه کاربردی گنو/لینوکس برآورده کند. این نرم‌افزار با زبان برنامه‌نویسی ++C و کتابخانهٔ GTK نوشته شده و تحت اجازه‌نامه GNU GPL منتشر شده است. برای دریافت این نرم‌افزار می‌توانید به سایت GTK.ir مراجعه کنید.

نرم‌افزار قرآنی Anvar:

در واقع یک نرم‌افزار مطالعهٔ کتب دینی است که هم‌اکنون می‌توان چهار کتاب قرآن، صحیفهٔ سجادیه، اصول کافی و نهج‌البلاغه را بوسیلهٔ افزونه‌ها در آن فعال کرده و مطالعه کرد. این نرم‌افزار با زبان برنامه‌نویسی ++C و کتابخانهٔ GTK نوشته شده و تحت اجازه‌نامهٔ GNU GPL منتشر شده است. این نرم‌افزار نیز در سایت GTK.ir قابل دسترسی است.


نرم‌افزار قرآنی ذکر:
این برنامه دارای محیط کاربری چندزبانه از جمله فارسی است و امکان شخصی سازی آن از جمله افزودن ترجمه های مختلف و . . . وجود دارد. اما چنان که شاید بدانید در نسخه های اخیر قابلیت قرائت ترتیل آیات به صورت برخط (online) و برون خط (offline) اضافه شده است که بر محبوبیت این برنامه قرآنی افزوده است. نکته قابل توجه این است که چون این برنامه برپایه جاوا نوشته شده، بنابراین در همه سیستم عامل ها (لینوکس،‌ویندوز و . . . ) قابل اجراست و تنها لازم است تا ماشین مجازی جاوا را داشته باشید.جهت دریافت این نسخه به سایت ذکر یا ذکر بر روی سورس‌فورج برای دریافت برنامه مراجعه بفرمایید.

دیکشنریMDic:

یک واژه نامه کاربردی بوده، که همانند توانایی افزودن یا حذف پایگاه‌داده‌ها را داراست ، همچنین باید به این نکته اشاره کرد که این نرم‌افزار را می تواند از بانک اطلاعاتی دیکشنری Babylon استفاده کند(که اگرچه خودش دیکشنری غیرآزاد است اما پایگاه‌داده‌های آن در وب فراوان و به رایگان قابل‌ بارگذاری است) این موضوع سبب فراگیر شدن این پروژه در بین کاربران گنو/لینوکس ایرانیان شده است، این نرم‌افزار توسط مهرداد مومنی و مجید رمضانپور نگارش شده است.MDic با زبان برنامه‌نویسی ++C و کتابخانهQt نوشته شده و تحت اجازنامه GNU GPL منتشر شده است. جهت دریافت این نرم‌افزار به mdic.sourceforge.net مراجعه کنید.

دیکشنری Sib:

یک واژه‌نامه کاربردی و ساده است که قابلیت افزودن یا حذف پایگاه‌داده‌های گوناگون را داراست. این نرم‌افزار توسط مولا پهنادایان نوشته شده است، این نرم‌افزار با زبان برنامه‌نویسیPython و کتابخانه PyGTK و PyQt نوشته شده و تحت اجازه‌نامه GNU GPL منتشر شده است. جهت دریافت این نرم‌افزار می توانید بهsib.ospdev.net مراجعه کنید.

PyGlossary ابزار کار با پایگاه‌دادهٔ دیکشنری‌ها:

شاید کاملترین ابزار کار با دیکشنری‌ها باشد! با این برنامه می‌توانید پایگاه‌دادهٔ دیکشنری‌ها با فرمت‌های مختلف را به هم تبدیل کرد. این برنامه علاوه بر فرمت BGL (پایگاه دادهٔ دیکشنری Babylon) از فرمت دیکشنری‌های آزاد StarDict و xFarDic و Mdic و Sib و چند فرمت دیگر پشتیبانی می‌کند که باعث می‌شود برای اکثر کاربران گنو/لینوکس که از دیکشنری‌های آزاد استفاده می‌کنند مفید باشد. مثلاً شخصی که از دیکشنری Mdic استفاده می‌کند، نیاز به یک پایگاه‌دادهٔ تخصصی(در یک رشتهٔ خاص، یا زبان خاص) دارد، کافیست پایگاه‌دادهٔ مربوط به آن را با فرمت BGL یا StarDict (یا در موتورهای جستجو مثل گوگل) جستجو کرده و بارگذاری کند، سپس به کمک PyGlossary آن را به فرمت دیکشنری محبوب خود(مثلاً Mdic) تبدیل کرده و نصب کند. در ضمن PyGlossary امکان ویرایش کردن پایگاه‌داده و حتی معکوس کردن آن را نیز به کاربر می‌دهد. این برنامه(همچنان که از اسم آن پیداست) با زبان پایتون نوشته شده، از کتابخانه PyGTK استفاده می کند و تحت اجازه‌نامهٔ GNU GPL منتشر شده است. برای دریافت آن به صفحهٔ پروژه در OSPDev.net مراجعه کنید.

نرم‌افزارYouki:

یک پخش‌کنندهٔ موسیقی قدرتمند است، که توانایی اتصال به سخت‌افزارهای صوتی همچون MP3 Player ها را نیز داراست، این نرم‌افزار، می تواند لیست بزرگی از موسیقی‌های کاربر را در خود نگهداری کرده تا بتوان به سرعت هر یک از موسیقی‌های خود را با یک جست‌وجوی ساده پیدا کرد. این نرم‌افزار توسط سیاوش صفی نگارش شده است، یوکی با زبان ++C و کتابخانهٔ GTK نوشته شده , تحت اجازه‌نامه GNU GPL منتشر شده است. این نرم‌افزار در http://youki.mp قابل دسترسی است.

نرم‌افزار Choqok:

نرم‌افزاری است که توانایی اتصال به وبلاگ‌نویسی کوچک را دارا بوده، از سرویس‌های مورد پشتیبانی این نرم‌افزار می توان به Twitter و Identi اشاره کرد، این نرم‌افزار به صورت کامل از زبان فارسی پشتیبانی کرده و می توان گفت، رقیبب خوبی برای دیگرClient های غیر ایرانی است، این نرم‌افزار توسط مهرداد مومنی نگارش شده است، این نرم‌افزار با زبان برنامه‌نویسی ++C و کتابخانهQt نوشته‌شده و تحت اجازنامه GNU GPL منتشر شده است و در سایتchoqok.gnufolks.org قرار دارد.

نرم‌افزار وبلاگ‌نویسی Bilbo:

شاید کاملترین کلاینت آزاد برای وبلاگ‌نویسی در گنو/لینوکس باشد! بیلبو نرم‌افزاری است که توانایی اتصال به بلاگر را دارا بوده و کاربر بدون نیاز به وارد شدن در Blogger.com می توان پست‌های خود را ارسال، ویرایش و یا حتی حذف کند. این نرم‌افزار از پیش نویس، بارگذار تصویر و غلط یاب پشتیبانی می کند، در ضمن قابل ذکر است که Bilbo به غیر Blogger.com ، توانایی اتصال به Meta weblog و Wordpress وMovableType و Google Gdata را داراست. این نرم‌افزار توسط مهرداد مومنی و گلنار نیلیه نگارش شده است. و از زبان برنامه‌نویسی ++C و کتابخانهQt استفاده کرده و تحت اجازنامه GNU GPL منتشر شده است. جهت دریافت این نرم‌افزار می‌توانید به bibo.gnufolks.org مراجعه کنید.

تقویم جلالی برای گنوم:

یک اپلت تقویم جلالی(هجری شمسی) برای محیط کاربری گنوم است. این نرم‌افزار در نوارابزار(پنل) گنوم قرار می‌گیرد و علاوه بر پشتیبانی همزمان تقویم میلادی و جلالی، می‌تواند تعطیلات رسمی و مناسبت‌ها و نیز روزها و وقایع خاص کاربر را اعلام کند. این نرم‌افزار توسط مولا پهنادایان نوشته شده است. تقویم جلالی با زبان برنامه‌نویسی Python وکتابخانه PyGTK نوشته شده و تحت اجازنامه GNU GPL منتشر شده است. جهت دریافت این نرم‌افزار به http://home.gna.org/jalali-calendar مراجعه کنید.

برنامهٔ تقویم StarCalendar:

این برنامه بر اساس اپلیت تقویم جلالی(برای گنوم) بوجود آمده، اما علاوه بر گنوم، در سایر محیطهای میزکار(مثل KDE و XFCE و غیره) نیز قابل اجرا و استفاده است. همچنین بهینه‌سازی‌های بسیاری در آن انجام شده و امکانات بسیار زیاد و کاملاً جدید و کاربردی به آن افزوده شده و ظاهر آن نیز بسیار بهبود یافته است. از زبان فارسی پشتیبانی تقریباً کاملی دارد و از تقویم میلادی(گریگوری)، جلالی(هجری شمسی) و هجری قمری(اسلامی) پشتیبانی می‌کند. اگرچه این برنامه تا حد زیادی کامل شده، اما هنوز راه زیادی برای توسعه در پیش دارد و در آینده کاملتر خواهد شد. این برنامه نیز با زبان Python و کتابخانهٔ PyGTK نوشته شده و تحت مجوز GNU GPL منتشر شده است. برای دریافت آن به ospdev.net/projects/starcal مراجه کنید.

نرم‌افزار Persism:

یک نرم‌افزار مدیریت محتوا است که تحت وب فارسی بوده و با زبان برنامه‌نویسی PHP نوشته شده و تحت اجازه‌نامهٔ GNU GPL قرار گرفته است. این نرم‌افزار این قابلیت را دارد که یک وب سایت قدرتمند را برای کاربر به آسانی راه اندازی کند. جهت دریافت این نرم‌افزار می‌توانید به http://www.persism.com مراجعه کنید.

سیارهٔ گنو/لینوکس ایرانیان:

پروژه‌ای تحت وب است که به صورت خودکار آخرین نوشتارهای اعضای خانوادهٔ گنو/لینوکس را دریافت کرده و در آدرس http://planet.gnudownload.org به انتشار می‌گذارد. اعضای این خانواده، از حرفه‌ای‌ترین و فعال‌ترین کاربران گنو/لینوکس ایران هستند. این پروژه توسط گروه LFEO ایجاد شده است.

پروژه OSP.ir:

پروژه‌ای تحت وب است که برنامه‌نویسان به کمک این سرور، می‌توانند پروژه‌های مختلف ایجاد کرده و از نقاط مختلف جهان به گسترش پروژه‌های خود بپردازند؛ عضویت در این سرور کاملاً رایگان است. این سرور هر روزه در حال گسترش بوده است. این هاست هم‌اکنون بستر تعداد بسیاری از پروژه‌های آزاد و متن‌باز است که توسط توسعه‌دهندگان ایرانی انجام شده و هدایت می شود. پروژهٔ OSP توسط گروه LFEO ایجاد شده است.

البته برنامه‌ها و پروژه‌های دیگری هم هستند و موارد یادشده تنها گوشه‌ای از پروژه‌های ایرانی صورت گرفته در حوزهٔ گنو/لینوکس و نرم‌افزارهای آزاد است، که در جذب کاربران ایرانی به استفاده از این سیستم‌عامل سهم بسزایی دارد.

مقالهٔ هفته نامهٔ ارتباط، ۵ اردیبهشت ۱۳۸۸، ص ۳۰

نویسنده: بهرام سیادتی، مدیر سایت گنودانلود

ویرایش: سعید رسولی